İdrar kaçırma tedavisi, kadınlarda çok yaygın görünen bir sorundur. Bazı kadınlar idrar kaçırma endişesi ile sokağa çıkmaya dahi çekinebilirler. İdrar kaçırma rahatsızlığı olan kadınlardan kimileri yaşadığı sıkıntıdan dolayı tedavi olmayı isterken kimileri de bu durumu, yaşlanmandan kaynaklanan normal bir süreç gibi görüp kabul ederler. Kimseye bu şikayetini söylemezler. Tıp literatüründe üriner inkontinans olarak bilinen bu durum, her yaşta görülebilmesine rağmen genellikle ileri yaşlarda daha yaygın olarak ortaya çıkar. İdrar kaçırma yaşlanmanın getirdiği doğal bir süreç değildir. İdrar kaçırma hastalığının stres, urge, mikst gibi değişik çeşitleri vardır.
İdrar kaçırma öksürme, gülme, ağır yük kaldırma gibi karın içi basıç artışına artışına yol açacak durumlara bağlı olarak gerçekleşmesine ‘Stres Üriner İnkontinans’ (SUİ) adı verilir. Kadınlardaki idrar kaçırma sorunu genellikle bu tipte, yani stres inkontinans şeklinde olmaktadır.
Özellikle ileri yaş, vajinal doğum yapmış olmak ve obezite, stres tip inkontinans için artmış risk faktörleridir. Diğer taraftan erken menopoz, sigara içme, genetik olarak kötü kollajen yapısına sahip olma, KOAH, astım gibi kronik akciğer hastalıklarının olması da stres tip üriner inkontinans görülme olasılığını arttırmaktadır.
SUİ tedavisinde genellikle cerrahi yöntemler veya cerrahi dışı lazer, radyofrekans tedavileri uygulanmaktadır.
Urge inkontinans, kişinin idrarı geldikten sonra tuvalete yetişemeyip kontrolsüz bir şekilde kaçırması durumudur. Urge inkontinans da sosyal hayatı oldukça olumsuz şekilde etkileyen bu durum evden çıkamama, insanlardan uzaklaşma, yalnızlaşma sorununu doğurur. Urge tip inkontinansın tedavisi medikal yani ilaç tedavisidir.
Her iki inkontinans tipi de hem kişiyi psikolojik açıdan etkilemekte, hem de kişinin kendisini partnerine karşı cinsel yönden kötü hissetmesine neden olmaktadır.
Hem stres hem urge tipte idrar kaçırmanın eş zamanlı görüldüğü idrar kaçırmaya mikst tipte inkontinans denir. Tedaviye karar vermede önce ürodinami testleri yapılarak , hangi tipte idrar kaçırmanın baskın olduğuna karar verilmelidir.
İdrar kaçırmada, kişinin yaşına, sosyal durumuna, şikayetine yönelik farklı tedavi seçenekleri bulunmaktadır. Aslında genel olarak stres tipi idrar kaçıran hastalarda tedavi cerrahi veya lazer iken, tuvalete yetişememe (urge) tipte ilaç tedavisi ön plandadır.
Vajinal lazer tedavileri ve idrar yoluna yapılan dolgu uygulamaları ile hafif idrar kaçırması olan hastalarda etkin sonuçlar alınır. Lazer seansları 4 haftada bir olmak üzere iki veya üç defa uygulanır. Yıllık tekrar gerektirebilir.
İdrar kaçırma tedavisi fiyatı, ameliyat maliyetleri ile birlikte beraberinde yapılacak olan sistosel, diğer genital estetik ameliyatları, ameliyatın açık-kapalı olup olmadığı ve yapılacak cerrahi tekniğe göre değişkenlik gösterir. Ameliyat ile ilgili net bilgiyi doktorunuz ancak muayene sonrasında karar verilebilir.
Stres tipi idrar kaçırmada askı ameliyatları yapılır. Genelde vajinal yoldan uygulanan bu ameliyatlarda idrar yapılan üretra adlı deliğin altına çok küçük bir kesi ile mesh (bant) yerleştirilir ve üretra boynunun sıkıştırılması sağlanır. (TOT-TVT)
Askı ameliyatları haricinde karından kesi ile (açık veya kapalı ameliyat olarak) yapılan Burch ameliyatında, idrar kesesi ve üretra etrafı dokular kalça kemiğine dikiş atılarak sabitlenir.
Ameliyat öncesi yapılan jinekolojik muayenede idrar torbasında veya rahimde sarkma mevcut ise operasyon sırasında bunlara da müdahale edilmektedir.
Ameliyatlardan her hasta %100 fayda görmeyebilir ve operasyon sonrası şikayetlerin tekrarlama ihtimali vardır. Ameliyat için doğru tekniğin seçimi bu noktada çok önemlidir. Ancak idrar kaçırmanın azaltılması bile kişinin hayatında büyük farklılıklar yaratır.
İdrar kaçırmanın azaltılması için hastaların uygulayabileceği egzersizler ile pelvik kaslar güçlendirilir ve idrar kaçırma azaltılabilir. Bu egzersizlerden biri Kegel egzersizi, diğeri mesane jimnastiğidir.
Bu egzersizlerde amaç pelvik kasları güçlendirmektir. Kegel egzersizinde en önemli nokta egzersizi düzenli yapmaktır. Sık-bırak şeklinde değil sıkıp ortalama 4-8 sn sıkılı tutup ardından 4 sn gevşeme ile setler halinde yapmak gerekir. Unutmamak gerekir ki zayıflayan kasları güçlendirmek için zamana ihtiyacınız var, o yüzden sabırla günde 3 set her sette 10-20 defa tekrarlayan şekilde kegel yaptığınızda idrar kaçırma ataklarınızın azaldığını göreceksiniz.
Bu egzersizde idrarınız olsun veya olmasın aralıklarla tuvalete gitmeniz beklenir. Örneğin 2 saatte bir tuvalete gidilmesi, eğer tuvaletiniz yoksa bir sonraki idrarınızı beklemeniz önerilir. Böylece tuvaletten 3-4 saat uzak kalınır. Arada tuvalet hissiniz olursa tuvalete koşmak yerine dikkatinizi başka yere verin, derin nefes alıp verin ve yavaş adımlarla tuvalete gidin. Bu egzersiz kolay değildir ve hemen başarı beklenmez. Zaman içinde doktorunuzun desteği ve sabırla üstesinden geleceksiniz.
Muayenehane şartlarında anestezisiz yapılabilen ağrısız bir işlemdir. Herhangi kesi ve dikiş uygulanmaz. Lazerle idrar kaçırma tedavisinin herhangi bir riski bulunmamaktadır. İdrar kaçırmanın yanında vajina daraltma, kuruluk ve enfeksiyona iyi gelir aynı zamanda cinsel hayat kalitesini de arttırır.
Tedavi sonrası ilk 1 hafta cinsel ilişkiye girilmez, 24 saat duş yapılmaması önerilir. Muayenehane şartlarında yapılan işlemin hemen ardından sosyal ve iş yaşantısına dönülebilir.